آموزش کار در ارتفاع

📘 آموزش کامل کار در ارتفاع

1️⃣ تعریف و اهمیت

هر فعالیتی که بالای ۲ متر از سطح زمین انجام بشه و خطر سقوط داشته باشه → کار در ارتفاع محسوب میشه.
این کار یکی از پرخطرترین مشاغل دنیاست و بیشترین آمار مرگ‌ومیر کاری مربوط به همینه.

2️⃣ انواع کار در ارتفاع

1. با داربست → کارهای ساختمانی، رنگ‌آمیزی، نماکاری

2. با نردبان → نصب تابلو، تعمیرات برق

3. با طناب (Rope Access) → نماشویی ساختمان، کارهای صنعتی

4. روی بام یا سطح شیب‌دار

5. روی دکل یا برج‌ها

3️⃣ تجهیزات حفاظت فردی (PPE)

برای ایمنی، همیشه باید از وسایل زیر استفاده بشه:

• 🪖 کلاه ایمنی (با بند زیر چانه)

• 👢 کفش ایمنی ضدلغزش

• 🧤 دستکش کار

• 🦺 لباس کار محکم

• 🪢 هارنس تمام‌بدن (Full Body Harness) → بهتر از کمربند ساده

• 🪝 لنیارد (طناب مهار) با شوک‌گیر (Shock Absorber)

• 🪜 طناب ایمنی و کار → یکی برای نگهداری، یکی برای کار

4️⃣ اصول نصب و کنترل تجهیزات

🔹 داربست:

• پایه‌ها روی زمین محکم باشن.

• نرده‌های محافظ در ارتفاع بالای ۱ متر نصب بشن.

• تخته‌های داربست محکم و بدون شکستگی باشن.

🔹 نردبان:

• زاویه حدود ۷۵ درجه داشته باشه.

• روی زمین سُر نباشه.

• حتماً یک نفر پایین نردبان رو نگه داره.

🔹 طناب و هارنس:

• هر بار قبل از کار بررسی بشن.

• پوسیدگی یا بریدگی نداشته باشن.

• اتصال به یک نقطه ثابت و محکم (Anchor Point) با تحمل بیش از ۲۲ کیلونیوتن.

5️⃣ اصول کار ایمن

• قبل از شروع کار، منطقه زیر محل کار را ایمن کنید (هیچ‌کس زیر پایتون نباشه).

• ابزار و وسایل را با کیف مخصوص کمربندی حمل کنید، نه با دست.

• هرگز به تنهایی کار در ارتفاع انجام ندید، حداقل یک نفر باید پایین مراقب باشه.

• در زمان خستگی، سرما یا گرمازدگی، از کار در ارتفاع پرهیز کنید.

• هنگام کار در مجاورت برق فشار قوی، فاصله ایمن (حداقل ۳ متر) رعایت بشه.

6️⃣ کار با سیستم‌های ایمنی

🔹 سیستم توقف سقوط (Fall Arrest System)

• هارنس + طناب + شوک‌گیر → در صورت سقوط، جلوی ضربه کشنده رو می‌گیره.

🔹 سیستم جلوگیری از سقوط (Fall Restraint System)

• طول طناب طوری تنظیم میشه که فرد اصلاً به لبه خطر نزدیک نشه.

🔹 سیستم دسترسی با طناب (Rope Access)

• دو طناب استفاده میشه: یکی برای کار و دیگری برای نجات.

• این روش مخصوص افراد آموزش‌دیده است (مثل کار روی دکل یا نماشویی).

7️⃣ آموزش و تمرین عملی

• نحوه پوشیدن صحیح هارنس

• گره‌های ایمنی پایه (گره هشت، بولین، گره دوبل)

• روش صعود و فرود با طناب

• تمرین نجات فرد سقوط‌کرده (Rescue Plan)

8️⃣ اقدامات اضطراری

• در صورت سقوط → به هیچ عنوان فرد را سریع جابجا نکنید (ممکنه شکستگی داخلی داشته باشه).

• تماس فوری با اورژانس 115.

• اگر فرد بیهوش بود → بررسی تنفس و در صورت نیاز CPR.

9️⃣ نکات کلیدی

✅ همیشه کار در ارتفاع باید با مجوز کار (Work Permit) انجام بشه.
✅ بازرسی روزانه تجهیزات اجباریه.
✅ هر ۶ ماه یک‌بار تجهیزات باید توسط کارشناس ایمنی تست بشه.
✅ آموزش‌ها باید شامل تئوری + عملی + مانور نجات باشه.

📌 جمع‌بندی:
کار در ارتفاع یعنی آموزش تخصصی + تجهیزات سالم + رعایت اصول ایمنی.
فقط یک اشتباه کوچیک می‌تونه باعث حادثه جدی یا مرگ بشه.